Kıymet Gökçe 

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO), Akdeniz Yaş Meyve Sebze İşletmecileri Derneği (AYMED) ve Mersin Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü işbirliğinde, ‘Suriyeli Mülteciler ve Ev Sabisi Toplulukların Dayanıklılıklarının Ekonomik Fırsatların Artırılması Yoluyla Desteklenmesi Projesi’, Mersin, Adana, Gaziantep, Şanlıurfa ve Isparta’da hayata geçirildi. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından finanse edilen projenin Mersin ayağı, büyük çoğunluğunu Suriyeli mültecilerin oluşturduğu 126 kişiye, narenciye sektöründe 3 ay boyunca teorik ve pratik eğitimlerin verilmesiyle tamamlandı. Suriyeliler, eğitimlerin iki ayını Mersin’deki 6 paketleme fabrikasında ve bahçelerde kesimde yaptı. Eğitim görenlerin yüzde 30’unun işe yerleşmesinin hedeflendiği proje sonunda, Divan Otel’de İstihdam Fuarı düzenlendi. Suriyeli mültecilerle işverenleri bir araya getirerek, iş olanaklarının oluşturulması amaçlanan fuar öncesinde, FAO tarafından Mersin’de narenciye sektöründe faaliyet yürüten işverenlere yönelik bir de seminer verildi.

“TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİ MÜLTECİLERİN 188 BİNİ MERSİN’DE İKAMET EDİYOR”
Seminerin açılışında konuşan FAO Program Sorumlusu Sheikh Ahaduzzaman, Suriye’deki iç savaşın 2018’de 7’inci yılına gireceğini anımsattı. Kasım ayında Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından verilen rakamlara göre, Türkiye’de halen 3,3 milyondan fazla mülteci bulunduğunu belirten Ahaduzzaman, “Bunların yaklaşık 188 bini Mersin’de ikamet etmektedir. Türkiye’nin, mültecilere uyguladığı açık kapı politikası ve bu cömertliği takdir edilmektedir. Hem merkez hem de taşra düzeyinde sağlanan Türk hükümetinin cömert gayretlerine rağmen, 3,3 milyondan fazla mültecinin iyi yaşam koşullarının, iş imkanlarının ve korunmasının sağlanmasında uluslararası toplumun desteğinin gerektiğinin farkındayız” dedi.
Bu çerçevede, FAO’nun, Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilerin profilleri hakkında bilgi toplamak amacıyla bunun için de birkaç saha incelemesi yaptığını ifade eden Ahaduzzaman, incelemeler sonucunda Suriyelilerin çoğunluğunun geçmişinin tarıma dayandığını tespit ettiklerini dile getirdi. Türk tarım sektörünün, bu insanları nitelikli tarımsal işgücü olarak içine alma potansiyeli olduğunu vurgulayan Ahaduzzaman, “FAO, tarımda mesleki eğitimler yoluyla Suriyelilerin ve ev sahibi toplulukların kendine güvenini artırmak amacıyla bu projeyi hayata geçirdi. Proje, yerel üreticiler birliği, vakıflar ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın iki il müdürlüğü dahil olmak üzere 6 ortak aracılığıyla 5 ilde yürütüldü” diye konuştu.

“MERSİN’DE 87’Sİ SURİYELİ 126 KURSİYERE, NARENCİYE VE PAKETLEME EĞİTİMİ VERDİK”
Projede, yüzde 70’i Suriyeliler, yüzde 30’u Türk olmak üzere 900 yararlanıcıyı hedefledikleri bilgisini veren Ahaduzzaman, bunların da yüzde 45’ini kadınların oluşturduğunu söyledi. Mersin’de projeyi AYMED ile birlikte gerçekleştirdiklerini belirten Ahaduzzaman, “FAO, Mersin’de narenciye ve paketlemeyle ilgili her türlü konuda 126 kursiyere eğitim verdi. Bunların 87’sini Suriyeliler, 39’unu Türk vatandaşları oluştururken, 126 kursiyerden 86’sı kadınlardan oluştu. Tüm kursiyerler teknik ve iş başında eğitimlerini tamamladılar. Şimdi, kursiyerlerin istihdam olanaklarını artırmak için 4 ilde istihdam fuarları düzenliyoruz. Fuarın amacı, kursiyerlerle narenciye üretimi konusunda nitelikli tarım işçileri arayan işletmeleri bir araya getirmek. Bu sayede, kursiyerlerimizin Türkiye’de uzun vadeli bir iş bulma şansına sahip olacaklarını umuyoruz” ifadelerini kullandı.
2018’de projeyi büyütmeyi planladıklarını dile getiren Ahaduzzaman, FAO olarak, tüm kırsal kesim için iyi geçim koşullarını sağlamak amacıyla Türk hükümetini desteklemeye devam edeceklerini sözlerine ekledi.

“PROJEYLE SURİYELİ MÜLTECİLERİN İSTİHDAM SAYISI ARTACAK”
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Arif Abalı ise Türkiye tarımına 7,7 milyar TL tarımsal katkı sağlayan, gayri safi milli hasılanın yüzde 12’sini gerçekleştiren Mersin’in, zengin potansiyeli ile yoğun göç aldığına işaret etti. Suriye’deki savaş nedeniyle Suriyeli mültecilerin de Mersin’e göç ettiklerini belirten Abalı, şöyle devam etti: 
“Suriyeli mültecilerimiz tarım sektöründe büyük bir katkı sağlamaktadır. Bu amaçla FAO ile birlikte bir çalışma yürütüldü. Proje kapsamında imzalanan protokol çerçevesinde Tarım Bakanlığı olarak eğiticilerin eğitimini verdik. Turunçgil Hasadı ve Paketleme, Gıda Güvenliği ve Hijyeni, İş Sağlığı ve Güvenliği, İletişim Teknikleri ve Empati ile İş Etiği eğitimleriyle projeye destek sağladık. Bu çalışma sayesinde hem kursa katılanların istihdam sayısı artırılacak hem de 150’ye yakın kişi iş kapasitesini artırmış olacak. Amaç, bunu daha da genişletmek, Mersin geneline yaymak ve benzeri farklı projeler üretmek.”

“PROJE HEDEFİNE ULAŞTI”
AYMED Başkanı Kadir İldeniz ise Mersin’de proje öncesinde hiçbir fabrikada Suriyelilerin çalıştırılmak istenmediğini, ancak projeden sonra bakış ve düşüncenin biraz daha değiştiğini söyledi. Projenin başında zorlandıklarını anlatan İldeniz, “Kimse Suriyeli işçi istemedi ve bu projeye talip olmadı fabrikalarda. Görüşmeler sonucunda 6 fabrikamız bu projeye ortak oldu ve bugün kursiyer Suriyeli işçilerimizin hepsi çalışıyor. Suriyeli işçilerden eğitimden sonra çok iyi verim almaya başladık. Bütün fabrikalar da memnun. En önemlisi de bizlere eğitimli işçi lazım olduğunu gördük. Eğitim sonucunda istenen sonuçları aldık. Projenin hedefine ulaştığına inanıyorum, çünkü hiçbirimiz Suriyeli işçi çalıştırmazken, şu anda bütün fabrikalarda Suriyeli çalışıyor ve bunu da herkes kabul etmiş durumda” dedi.