KUŞBURNU: C VİTAMİNİ VE DEĞERLİ MİNERAL DEPOSU, ANTİOKSİDAN

Kuşburnunun Avrupa, kuzeybatı Afrika ve Batı Asya’da yetişen bir bitki olduğunu, ülkemizde genelde çalılık alanlar olmak üzere hemen her yerde yetiştiğini, dünyadaki 70-100 kadar çeşitten 27 tanesinin Türkiye’de bulunduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti: “Faydaları ve kıymeti insanlarımızca bilinen kuşburnunun ne yazık ki kültürel olarak tesis edilmiş bir üretim alanı bulunmamaktadır. Oldukça şifalı bir bitki olan kuşburnu,  antioksidan özelliğinin yanı sıra C vitamini yönünden de zengin bir meyvedir. Kuşburnuda C vitamini dışında, A, B1, B2, E ve K vitaminleri, demir, magnezyum, kalsiyum, mangan, sodyum, bakır ve çinko gibi değerli mineraller bulunur.

Daha çok kurutulmuş şekilde çay olarak kullanılan kuşburnu meyveleri az da olsa taze olarak da tüketilmektedir. Kuşburnu çay, marmelat, reçel, meyve suyu, jöle, nektar, bebek maması gibi pek çok ürünün hammaddesi olmasının yanı sıra ilaç ve kozmetik sanayinde de yoğun olarak kullanılmaktadır. Bugün ülkemizin değişik yörelerinde kurulmuş kuşburnu işleyen tesisler, bölgelerinde doğal şekilde yetişen kuşburnu meyvelerini kullanıp hem yöre insanına hem de ekonomiye katkı sağlamaktadır.”

ALICIN 21 ÇEŞİDİNİN GEN MERKEZİ TÜRKİYE

Alıç bitkisinin de dünyada en çok Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya kıtasında bulunduğunu bildiren Bayraktar, şu bilgileri verdi: “Ülkemizde ise daha çok kayalık yerlerde, derelere bakan yamaçlarda, çalılıklar içinde, ormanlık ve dağlık bölgelerde kendiliğinden yetişmektedir. Ülkemiz alıç bitkisinin önemli gen merkezlerinden biridir. Dünya üzerinde yetişen 200’den fazla alıç çeşidinin 21’inin gen kaynağı Türkiye’dir. Yabani bir sonbahar meyvesi olan alıç, dikenli dallara sahip bir ağaçtır. Ekşiden, elma tadına kadar çok çeşitli tatlara sahip bir meyvedir. Yuvarlak bir görünümü olan ve kırmızı, beyaz, sarı, yeşil, pembe tonlara sahip değişik türde meyveleri rengine göre değişik tatlar içermektedir. Anadolu coğrafyasında pek çok türü mevcuttur.

Antioksidan olarak zengin bir meyvedir. Alıç meyvesinin en önemli özelliklerinden birisi de oldukça yüksek miktarlarda mineral madde içermesidir. Meyveler başta kalsiyum, fosfor, potasyum, magnezyum ve demir olmak üzere yüksek miktarda mineral madde içermektedir. Ayrıca, meyveler karbonhidrat, şeker ve vitamin (özellikle C vitamini) bakımından oldukça zengindir. Alıcın meyve ve çiçeklerinde antioksidan özellikteki flavonoidler, saponin, organik asitler, eter yağı ve şekerler başta olmak üzere insan sağlığı bakımından faydalı birçok madde bulunmaktadır.

Potansiyel kullanım alanlarına ve bilinen faydalarına rağmen, alıç hak ettiği değeri görmemektedir. Ağaç şekli ve güzel çiçeklerinden dolayı süs bitkisi olarak kullanılmasının dışında genellikle yabani bir tür olarak bilinmektedir. Gerek ülkemizde gerekse diğer ülkelerde alıcın ticari yetiştiriciliği pek yapılmamaktadır. Bu nedenlerden dolayı meyveler genellikle doğal ortamlarında insanlar tarafından toplanarak değerlendirilmektedir.

Alıç, meyve şeklinde doğrudan tüketilebildiği gibi çay yapılarak içilmektedir. Reçel ve marmelat halinde kullanımı da oldukça yaygındır. Aynı zamanda bitkisel ilaç yapımında da kullanılmaktadır.” Ülkenin dağı taşının kuşburnu, alıç, karamuk, ahlat (yabani armut), yabani elma, yabani erik gibi meyvelerle dolu olduğunu bildiren Bayraktar, “sadece toplayıp değerlendirmemiz gerekirken, 2016 yılında 85 ton kuşburnu ithal etmemizin mantıklı bir açıklaması yoktur” dedi.

Anadolu’nun olağanüstü bir yabani meyve cenneti olduğuna dikkati çeken Bayraktar, kuşburnu ve alıç dışında bu topraklarda ahlat, karamuk, iğde, yabani erik, yabani elma, yabani kiraz, keçiboynuzu, böğürtlen, karayemiş, karahurma gibi çok sayıda yabani meyve bulunduğunu bildirdi. (bülten)