Geçtiğimiz günlerde Ticaret İl Müdürlüğü ekipleri, kent genelindeki ilkokul, ortaokul ve lise kantinlerine yönelik kapsamlı bir denetim gerçekleştirdi. Denetimlerde son kullanma tarihleri, raf ve kasa fiyat etiketleri, fahiş fiyat uygulamaları tek tek incelendi ellerine , emeklerine sağlık..

Bir okul kantini, çocuklar için bazen tek atıştırmalık kaynak, bazen öğle yemeği, bazen sosyal buluşma alanı. Bu nedenle orada satılan her ürün, fiyatıyla da içeriğiyle de büyük önem taşıyor.

Raflardaki cips, gazlı içecek ya da çikolataların son kullanma tarihinin geçmiş olması yalnızca gıda israfı değil, doğrudan  sağlık için bir risk.. Bir ürünün rafta başka, kasada başka fiyatla sunulması ise açıkça tüketici hakkının ihlali. Hele hele bir simidin, sandviçin ya da meyve suyunun  normalin iki katı fiyatla satılması, zaten geçim derdindeki aileler için ayrı bir yük.

Kantinde satılan her şey, aslında iki şeyi tartıyor: Biri vicdanı, diğeri ekonomiyi.

Çocukların tüketim alışkanlıkları henüz gelişme aşamasında. Aklı ermeyenler ne sağlığa zararlı ürünle faydalı olanı ayırabiliyorlar ne de “Bu ürün neden bu kadar pahalı?” sorusunu sorabiliyorlar. Onlar için ucuz ya da pahalı değil, renkli ve cazip olan önemli. Bu nedenle kantin işletmelerinin insafına bırakılmış bir ortam, beraberinde kötü alışkanlıkları ve adaletsiz fiyatları getiriyor.

Bu yüzden, tek seferlik denetim değil, sürekli, sürpriz ve caydırıcı denetimler şart… Hatta yalnızca Ticaret İl Müdürlüğü değil; İl Tarım Müdürlüğü, Milli Eğitim denetçileri, hatta okul aile birlikleri bu sürece dahil edilmeli.  Çünkü mesele yalnızca “uygun fiyat” değil, mesele aynı zamanda temizlik, beslenme kalitesi ve çocuk güvenliği !!

Market raflarında fahiş fiyatla karşılaşan bir yetişkin, alternatif ürün veya başka bir marketi tercih edebilir. Ama bir okul kantininde öğrencinin bu şansı yok. Dolayısıyla burada yapılan fiyat oyunları, çocuklara değil, doğrudan aileye ve kamu vicdanına yapılan bir haksızlık..

 Bir çocuğun kantinden alacağı bir tostun fiyatı sadece bir öğün değil; o çocuğun beslenme düzeni, ailesinin aylık bütçesi ve okulun sosyal yapısı üzerinde de belirleyici rol oynar.

Okul kantinlerinde, ürün fiyatları ve içerikleri açıkça listelenmeli ve her okulun panosunda görünür olmalı.. Kantin işletmeciliği için sadece kar güdüsü değil, eğitimle uyumlu bir işletme etiği naranmalı.

Sağlıksız ürünlere sınırlama getirilmeli; meyve, süt, tam tahıllı ürünler. desteklenmeli..

Kantinlerdeki denetim sonuçları şeffaf şekilde okul yönetimi ve velilerle paylaşılmalı.

Kantin dediğimiz o küçük alanlar, çocukların büyüdüğü, alışkanlık kazandığı, arkadaşlarıyla zaman geçirdiği yerler. Oralarda fiyat etiketi kadar, etik değerler  de denetlenmeli.

Çünkü rafın üstündeki ürün değil, raftan alan çocuğun geleceği asıl önem taşıyan.

“Kantinler yalnızca  gıda satış yeri değil, öğrencinin sağlığının korunması gereken yerdir, , sosyalleşmesi , aldığını bölüşerek paylaşmayı öğrendiği sorumluluk alanlarıdır..

Ailenin olmayan ekonomik gücü nedeniyle  kantine gidemeyen öğrencinin alamadığı kantin tostunun ömrü boyunca burnunda kalan kokusudur..