Hediye Eroğlu

Dünyada turunçgil üreten 60 ülke arasında 8’inci sırada yer alan, ihracatta ise 2’inci olan Türkiye’de, sektörün kalbi Mersin’de atıyor. Mersin’in 2020’de yapılacak Ulusal Turunçgil Kongresi’ne ev sahipliği yapma hakkı da kazanması ile gözler bu kente çevrildi. Tüm gelişmeler ışığında araştırma geliştirme çalışmalarının üssü de sektörün kalbinin attığı Mersin oldu. 
Ulusal Turunçgil Konseyi (UTK) Başkanı Kemal Kaçmaz, sektörü araştırma-geliştirme (Ar-Ge) ile güçlendirme yolunda birçok proje yürüttüklerini söyleyerek, bunları gazetemize anlattı. 

“YOL HARİTAMIZI HAZIRLIYORUZ”
SORU: Projelerinizin başında Turunçgil Stratejik Planı geliyor. Bu plan ile sektör ne kazanacak?
K. KAÇMAZ: Turunçgil Stratejik Planı ortaya çıktığı zaman ürün bazında üretim rakamlarından ürün çeşitliliğine kadar pek çok yelpazede veri elde edecek ve sorunlarımızı daha belirgin ortaya koyacağız. Bu kapsamda da işte; Özel sektör ne yapmalı? Kamu ne yapmalı? sorularına yanıt bulacağız. Bölgemizin lokomotifi olan turunçgille ilgili yol haritamızı net bir şekilde belirlemiş olacağız. Zaten Çukurova denildiği zaman insanların aklına ilk başta narenciye geliyor. Narenciye bu bölgenin en büyük lokomotifi durumunda… Bizim ülkemizde yarattığımız istihdam ve döviz girdisi açısından narenciye son derece önemlidir. Biz yapmış olduğumuz ihracatla net döviz girdisi yapıyoruz. Böylece cari açığın daralmasında ekonomiye çok büyük katkısı oluyor. Bu nedenle çok önemli bir sektörün içerisindeyiz. Coğrafi olarak da çok verimli bir üretim bölgesindeyiz. Bu sektörün gelişmesi için bütün olanaklarımızı kullanarak bu sektörün gelişmesine ve ilerlemesine yardımcı olmaya çalışıyoruz.

RAKİPLER BOŞ DURMUYOR!
SORU: Bu araştırmaların sonuçları bürokraside de önünüzü açıyor mu?
K. KAÇMAZ: Narenciye Tanıtım Gurubumuz pazarlama ile ilgili dünyanın değişik ülkelerinde arama konferansları yapmaktadır. Bu sayede; ‘hangi ülkeler hangi ürünü nereden ithal ediyor?’ sorularına cevap arıyoruz. Zirai Karantina Anlaşması olmayan ülkeleri tespit ediyoruz. Ülkelerin Zirai Karantina Anlaşması yapmaları için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızla irtibata geçerek, ihracatın önünü açmaya çalışıyoruz. 
Sorunlarımızı minimum düzeye indirme hayreti içerisindeyiz. Zaten sıkı olan denetimler neticesinde ihracatımızı gerçekleştiriyoruz. Rakip ülkeler sizin ürününüzün pazarlanmaması için, yani kendi ürününün ön plana çıkması için bir dizi çalışmalar yapıyorlar. Bizim üretimimizde ve kalitemizde herhangi bir sıkıntı yok. Bundan dolayı da mutluyuz. 

YENİ TÜR KEŞİFLERİ 2020’DE DÜNYA İLE PAYLAŞILACAK
SORU: Yeni türlerin keşiflerine yönelik çalışmaları ne durumda? 
K. KAÇMAZ: Tüm dünyada üreticiler artık yeni türlerin, yeni çeşitlerin araştırma ve geliştirmesine büyük önem veriyor. Yurtdışına çıkarak başka ülkelerin neler yaptığını, neleri nasıl yaptığını yerinde görüyorlar. Sonrasında da ülkemize gelerek bunu uyguluyorlar. Böylelikle hem üretici hem ülkemiz gelişiyor. 
Ayrıca Alata, Batem ve Çukurova Üniversiteleri’nin birlikte yürüttükleri, ‘Yeni türlerin Keşfi ve Adaptasyonu” ile ilgili çalışmanın sonuçları 2020’de Mersin’in ev sahipliğinde yapılacak Ulusal Turunçgil Kongresi’nde sergilenecek. 

GİRDİ MALİYETLERİ VE BÜROKRASİ ÇÖZÜLMELİ
SORU: Üretici açısından en öncelikli sorun karşımıza ‘girdi maliyetleri’ olarak çıkmakta. Bu sorunun çözümüne yönelik ne gibi çalışmalarınız var?
K. KAÇMAZ: Hem üretim hem de bürokratik maliyetlerimizi düşürmemiz gerekiyor. Bununla ilgili de bir çalışma yürütüyoruz. Bürokratik zaman kaybı da bizim için ekstra bir maliyettir. Çünkü yaş meyve sebze ve narenciye sektörü zamanla yarışan bir sektördür. Gümrük kapılarında bekleme olmaması, daha hızlı nakliyenin gerçekleştirilmesi adına Kapıkule Sınır Kapısı’na giderek yerinde incelemelerde bulunduk. Şuanda nerede bir sorun ya da aksaklık görürsek üzerine giderek aşmak için elimizden geleni yapıyoruz. Bu yaptığımız çalışmalar neticesinde de girdi maliyetlerini azaltmayı hedefliyoruz. 

TURUNÇGİLDE ENDÜSTRİ ATAĞI GEREKİYOR
SORU: Türk turunçgil sektörünün rakiplerinden en geri olduğu alan endüstri… Bunun çözümü için neler yapılıyor? 
K. KAÇMAZ: Turunçgil üretiminde dünyada Çin birinci, Brezilya ikinci sırada geliyor. Bu ülkeler hem üretim hem de gelişmiş endüstrisi ile kazanıyor. 
Türkiye’deki turunçgil sektöründe endüstrimiz fazla gelişemediği için en çok sorunu burada yaşıyoruz. Bununla ilgili olarak neler yapılıyor ve neleri yapmamız gerektiğini öğreneceğiz. İşte bunun için Ulusal Turunçgil Konseyi olarak Narenciye Tanıtım Gurubu’muzla birlikte Turunçgil Strateji Planı’nı hazırlıyoruz. Örneğin bir envanter çalışması gerçekleştiriyoruz. Envanter çalışması neticesinde Türkiye'de ne kadar narenciye ürettiğimizi, kaç adet ağacımız olduğunu ortaya koyacağız. Son 10 yıllık meteorolojik verileri, toprak yapılarını göreceğiz. Bu projemiz tamamlandığı zaman üretim planlaması yapılması konusunda elimize son derece sağlıklı veriler geçecek. Çalışmaların yüzde 80’e yakın bir bölümü tamamlandı. Yılsonuna kadar bu çalışmamızı tamamlamış olacağız. Yine ikinci bir çalışmamız ise turunçgilde ihracat yapısının nasıl olduğu ile ilgili. Bu kapsamda; Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü’yle birlikte çalışma gerçekleştirdik. Bu projeyi de tamamlayarak kendi ihracat şemamızı gördük. Avrupa Birliği’ndeki üretici ülkelerdeki araştırmalarımızı gerçekleştirdik. Bu rapor da elimizde mevcut… Son olarak ise turunçgillerde hasat sonrası çalışmalarla ilgili bir proje gerçekleştiriyoruz. Hatay’dan İzmir’e kadar olan bölgede 100’ün üzerinde narenciye paketleme yeri var. Bu paketlemenin standartlarıyla, hasat sonrası çalışmaları yürütüyoruz. Bütün bu verileri topladığımız zaman kısa, orta ve uzun vadede turunçgille ilgili neler yapabileceğimizi ortaya koyacağız. 

GELECEKTEN UMUTLUYUZ
SORU: Son olarak neler eklemek istersiniz? 
K: KAÇMAZ: Ülkenin 2023 hedeflerini baz alarak; 10 milyar dolar yaş sebze ve meyve ihracatını hedeflemiştik. İnşallah bu hedeflerimize ulaşırız. Hedef koymak önemli bir şey... Şu ana kadarki yapmış olduğumuz çalışmalarda herhangi bir sıkıntı yaşamadık. Komşu ülkelerde kaotik durumlar ister istemez bize de sıkıntılar yaşattı. Ama şu anda komşularımızla aramızdaki sorunları düzeltiyoruz. Biz gelecekten umutluyuz.