Haber Merkezi

Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı’nın 2025 Türkiye Uyuşturucu Raporu yayımlandı. Birgün Gazetesi’nden Havva Gümüşkaya’nın haberine göre, Raporda, dünya genelindeki siyasi krizler, savaşlar ve çatışmaların yasa dışı uyuşturucu rotalarını yeniden şekillendirdiği belirtildi. Bu değişimin Türkiye’yi hem hedef hem transit ülke konumunda daha da kritik hale getirdiği belirtildi.

Raporda küresel boyutta kokain üretimi ve kaçaklığındaki artışlardan, suç gruplarının alternatif rota arayışları ve kendi aralarındaki sınır aşan işbirliğinden birçok ülke gibi Türkiye’nin de etkilendiği kaydedildi.

YENİ YÖNTEM EMDİRME

Son yıllarda Türkiye üzerinden alternatif kokain kaçakçılık rotası arayışlarına paralel olarak özellikle deniz limanlarında kokain yakalamalarında artışlar görüldüğü, bu artışın 2024 yılında da devam ettiği kaydedildi. Kokain kaçakçılığında sıklıkla kullanılan emdirme yönteminin Türkiye’de de görülmeye başlandığı ve bu kapsamda 2024 yılı içinde Antalya ve İstanbul’da gerçekleştirilen iki ayrı yakalamada yasal yüklere emdirilmiş halde yaklaşık 1 ton kokainin muhtelif kimyasallarla birlikte ele geçirildiği belirtildi.

MERSİN VE AMBARLI LİMANLARI EN FAZLA KULLANILAN LİMANLAR

Mersin ve Ambarlı limanları üzerinden transit kokain kaçakçılığında en fazla kullanılan limanlar olduğu belirtildi.

Türkiye'nin, Latin Amerika kaynaklı doğrudan veya Batı Afrika üzerinden Avrupa’ya hedefli kokain kaçakçılığında giderek artan bir şekilde geçiş koridoru olarak kullanıldığına dikkat çekildi. Bu eğilimin kısmen suç gruplarının Rotterdam gibi limanlarda artırılan güvenlik tedbirlerinden kaçınma çabalarından kaynaklandığı ifade edildi.

Lazkiye Limanı'nın deniz ticaretinde kullanılması ülkelerce riskli görüldüğü için en yakın liman olan Mersin Limanı'nın küresel boyutta önem kazandığı kaydedildi. Avrupa ve Orta Doğu hedefli kokain kaçakçılığında Mersin Limanı'nın en fazla kullanılmaya çalışılan liman olduğu ve bu durumun ilerleyen süreçte de devam edebileceği değerlendirildi.

Türkiye’de ele geçirilen kokain miktarının 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 23,2 oranında artışla şu ana kadar ele geçirilmiş en büyük miktar olan 3 bin 82 kg’a ulaştığı kaydedildi. 2018-2024 yılları arasında sadece Mersin Limanı'nda gerçekleşen toplam 30 kokain yakalamasında yaklaşık 4 tondan fazla kokain ele geçirildi. Aynı dönemde Ambarlı Limanı'nda ise 29 olayda 1,8 ton kokain yakalandı.

374 BİN 948 KİŞİYE İŞLEM

Yayımlanma tarihi her yıl geciken raporda yer alan bilgilere göre, 2024 yılında yakalanan şüphelilerin yüzde 78,2’si hakkında kullanma amaçlı uyuşturucu madde satın almak/bulundurmak, yüzde 20,5’i hakkında uyuşturucu madde imal ve ticareti yapmaktan işlem yapıldı. 2023 yılında 313 bin 416 kişi hakkında işlem yapılırken 2024 yılında bu rakam 374 bin 948 kişi'ye çıktı.

2024 yılında esrar bağlantılı olaylar ilk sırada, metamfetamin ikinci sırada yer aldı. 2023 yılında ele geçirilen metamfetamin miktarı yaklaşık 22 ton olurken 2024 yılında yüzde 54 oranında artış göstererek 33,8 tona ulaştı. Raporda 2024 yılında Türkiye’de 60 bin 285 metamfetamin olayı gerçekleşti. Bu olaylarda 80 bin 150 şüpheli yakalandığı bilgisi yer aldı.

MEKSİKA'DAN JAPONYA'YA

Rapora göre metamfetamin kaçakçılığında Türkiye'nin rolü her yıl daha da genişliyor. Türkiye üzerinden farklı ülkelere ve bölgelere hedefli metamfetamin kaçakçılığının başlamış olabileceğini gösteren bazı yakalamalar gerçekleştiği belirtildi. Buna örnek olarak 2024 yılında İstanbul Havalimanı’nda Meksika kaynaklı kargo ve yolcu üzerinde gerçekleştirilen Japonya hedefli metamfetamin yakalamaları gösterildi.

LABORATUVARLAR ARTIYOR

Önceki yıllarda olduğu gibi 2024 yılında da özellikle İran ile sınırı olan illerden sıvı form dahil önemli miktarda metamfetamin yakalamalarının devam ettiği kaydedildi. Ülke sınırları içerisinde özellikle İstanbul’da metamfetamin dönüştürme merkezleri ile üretim girişimlerinin, metamfetamin kaçakçılığında ülkede yeni bir eğilim olarak ortaya çıktığına dikkat çekildi.

Sıvı metamfetaminin kristal metamfetamine dönüştürülmesi faaliyetlerinin yoğun bir şekilde başladığına vurgu yapılan raporda çoğunlukla büyük şehirlerde olmak üzere çok sayıda dönüştürme merkezi tespit edildiği kaydedildi.

2022-2024 döneminde tespit edilen 55 dönüştürme merkezinden 24'ü 2024'de yakalandı. İstanbul’da 44, Antep’te 3 ve Hatay 2 adet dönüştürme merkezi bulundu. Dönüştürme merkezleriyle bağlantılı şüpheliler arasında en fazla İran uyruklu şahısların öne çıktığı belirtildi. 2022-2024 yılları arasında tespit edilen dönüştürme merkezlerinde 24 tonun üzerinde sıvı ve kristal formda metamfetaminin yanı sıra dönüştürme sürecinde kullanılan muhtelif kimyasal maddeler ve ekipmanlar ele geçirildiği kaydedildi.

YENİ NESİL SENTETİKLER ARTIYOR

Rapor Türkiye’de özellikle sentetik uyuşturucularla ilgili tehlikeli yükselişe dikkati çekiyor. Rapora göre, üretimi kimyasal süreçlerle ve belirli coğrafyalara bağlı olmadan gerçekleştirilebilen sentetik maddeler hem etkileri hem de hammadde çeşitliliği nedeniyle mücadeleyi zorlaştırıyor.

YENİ PSİKOAKTİF MADDELERİN GÖRÜLME SIKLIĞI ARTTI

Raporda bitki temelli veya tamamen sentetik yollarla elde edilen NPS'lerin (yeni psikoaktif maddeler) hem Türkiye'de hem de uluslararası uyuşturucu pazarlarında görülme sıklığının arttığına dikkat çekildi.

Sentetik kannabinoidler denilen ve çeşitli kimyasallar kullanılarak tamamen sentetik olarak elde edilen NPS grubu, 2008-2024 döneminde toplam 446 türeviyle yeni nesil psikoaktif maddeler içinde en fazla paya sahip oldu. 2024 yılında bin 994 kg sentetik kannabinoid Türkiye’de yakalandı.

Sentetik kannabinoidlerin 300’ün üzerinde kimyasal çeşidi olduğu tahmin edilirken Türkiye’de 2024 yılında 55 bin 394 sentetik kannabinoid olayı gerçekleşti. Bu olaylarda 70 bin 593 şüpheli yakalandı ve bonzai sokak adıyla bilinen 2 bin 491 kg sentetik kannabinoid ele geçirildi. 2024 yılında yakalama miktarlarında bir önceki yıla göre yüzde 25 oranında artış gerçekleşti. Yakalanan 2 bin 491 kg sentetik kannabinoidin 296 kg’ı ham madde olarak yakalandı.

ENTETİK KANNABİNOİD TÜREVİ MADDELERİN YAKALAMA MİKTARI ARTTI

2009 yılından itibaren görülmeye başlayan sentetik kannabinoid türevi maddelerin 2024 yılı yakalama miktarının bir önceki yıla göre yüzde 25 oranında artış gösterdiği vurgulandı. Genellikle hammadde formunda kaçakçılığı yapılan sentetik kannabinoid türevi maddelerin kimyasal bir süreçten geçirildikten sonra farklı türde yasal ürünlere emdirildiği belirtildi. Bu kapsamda, 2025 yılı Mayıs ayı içinde İstanbul’da 10 ton üzerinde yasal yüke emdirebilecek miktarda 100 kg üzerinde sentetik kannabinoid ham maddesinin bir çoğaltım merkezinde ele geçirildiğine dikkat çekildi.

2024 yılında sentetik kannabinoidlerin şüpheli sayısında, bir önceki yıla göre yüzde 94,9 oranında artış gerçekleşti. 2024 yılında 70 bin 593 şüpheli yakalandı. 2024 yılında uyuşturucu yakalamalarındaki önemli bir diğer gelişmenin esrar ve kök kenevir yakalama miktarlarında yaşanan keskin düşüş olduğu kaydedildi. Yakalanan esrar miktarı bir önceki yıla kıyasla sırasıyla yüzde 49 ve yüzde 31 oranlarında düşüş yaşandığı belirtildi.

Küresel boyutta afyon tedarikçi ülkesi olan Afganistan’da yaşanan siyasi gelişmelerin sonucu olarak başta eroin olmak üzere küresel uyuşturucu pazarlarında yasa dışı afyon tedarikinde önemli düşüşler yaşandığı bunun sonucu olarak eroine benzer etkilere sahip olan sentetik afyon arzında ve kullanımında önemli artışlar yaşandığı kaydedildi.

SENTETİK ECZADA DEVASA ARTIŞ

Raporda ayrıca yasa dışı uyuşturuculara benzer etkilere sahip olan sentetik eczaların kaçakçılığı ve suiistimalinde son yıllarda gözle görülür artışlar olduğu kaydedildi.

Kullanımı reçeteye tabi olan sentetik eczaların genellikle kaçağa kayan eczalar olduğu ancak son dönemlerde yasa dışı üretildiği belirtildi. İstanbul’da yasadışı üretim yapılan bir tabletleme merkezi tespit edildi.

Türkiye’de anksiyete bozukluğunun tedavisinde kullanılan pregabalin etken maddesi içeren sentetik eczaların en fazla ele geçirilen eczalar olduğu kaydedildi. Pregabalin etken maddesi içeren eczaları aynı zamanda başta eroin olmak üzere afyon bağımlılarının yoksunluk hissini gidermek amacıyla sıklıkla tercih ettiği biliniyor. Ancak yıldan yıla suiistimali artan sentetik eczaların diğer yasa dışı uyuşturucularla aynı derecede bir tehdit unsuru taşıdığına dikkat çekildi.

2024 yılında ele geçirilen sentetik ecza miktarında bir önceki yıla göre yüzde 227,2’lik artış yaşandığı toplamda en yüksek miktarı olan 94 milyon 753 bin 500 tablet sentetik eczanın ele geçirildiği kaydedildi.