Haber Merkezi

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Restorasyon ve Koruma Merkezi ile ICOMOS Türkiye ve ICOMOS ICORP iş birliğinde düzenlenen 18 Nisan Uluslararası Anıtlar ve Sitler Günü Mersin etkinliklerinin ilki, Mimarlık Fakültesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.

Etkinlik kapsamında düzenlenen konferansların başlık ve içerikleri, 2023 yılında Sidney’de yapılan ICOMOS Genel Kurulu’nda 2024-2027 yılları için belirlenen bilimsel plan teması olan “Afet ve Çatışmalara Dirençli Miras – Hazırlık, Müdahale ve İyileştirme” çerçevesinde belirlendi.

Yüz yüze ve çevrim içi katılımla gerçekleştirilen etkinlik, MEÜ Restorasyon ve Koruma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi İpek Durukan’ın açış konuşmasıyla başladı. Ardından, kültürel mirasın korunmasına yönelik çalışmalarıyla uluslararası düzeyde öne çıkan iki kurumun temsilcileri katılımcılarla buluştu.

ICOMOS Türkiye Başkanı Doç. Dr. Umut Almaç ve ICORP’un (ICOMOS Uluslararası Risklere Karşı Hazırlık Komitesi) Uluslararası Başkanı Prof. Dr. Zeynep Gül Ünal’ın konuşmacı olarak yer aldığı konferanslar, hem bilimsel içerikleri hem de küresel deneyimleriyle dikkat çekti. Toplantı, 2025 yılının ICOMOS’un kuruluşunun 60. yılı olması ve Türkiye’yi bu alanda en üst düzeyde temsil eden ilk başkan olan Prof. Dr. Ünal’ın MEÜ’de konferans vermesi açısından ayrı bir önem taşıdı.

DEPREM FELAKETLERİNİN KÜLTÜREL MİRAS ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NE OLDU?

Sunumunda, Türkiye’de yakın dönemde yaşanan deprem felaketlerinin kültürel miras üzerindeki etkilerini değerlendiren Doç. Dr. Almaç, deprem sonrası meydana gelen yapısal hasarları belgeleyen fotoğraflar eşliğinde, yapı çeşitliliğine bağlı olarak gelişen farklı hasar türleri, hasar nedenlerindeki ortaklıklar ve farklılıklar üzerinde durdu. Deprem konusunda toplumsal bilgi ve bilinç düzeyinin artırılmasının önemine vurgu yapan Almaç, gelecekte gerçekleştirilecek restorasyon uygulamalarında deprem riskine karşı alınacak önlemlerin hayati önem taşıdığını belirtti. Doç. Dr. Almaç ayrıca ICOMOS’un, Vakıflar Genel Müdürlüğü, üniversiteler ve ilgili kamu kurumlarıyla yürüttüğü iş birliklerine de değindi ve sunumunu, afet sonrası belgelemenin önemi, yapılabilecek uygulamalar ve bu alanda hazırlanan rehber kitap çalışmalarından örneklerle tamamladı.

KÜLTÜREL MİRAS ALANLARINDA AFET ÖNCESİ, SIRASI VE SONRASI MÜDAHALE SÜREÇLERİ BÜTÜNCÜL BİR YAKLAŞIMLA ELE ALINMALI

ICORP’un uluslararası başkanı Prof. Dr. Zeynep Gül Ünal ise konuşmasında, kültürel miras alanlarında afet öncesi, sırası ve sonrası müdahale süreçlerinin bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini ifade etti. Sel, deprem, yangın, toprak kayması gibi afetlerin etkilerine dikkat çeken Prof. Dr. Ünal; haberleşme, erişim yolları ve enerji kesintileri gibi çevresel faktörlerin de miras alanlarının korunmasında kritik rol oynadığını belirtti. Estetik, tarihî, sosyal ve bilimsel değerlerin “hayatta kalma” temasıyla bağlantılı olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Prof. Dr. Ünal, ICOMOS ve ICORP’un sahadaki çalışmalarına da değinerek; 6 Şubat 2023 Türkiye depremleri, Ukrayna, Gazze ve Sudan’daki kriz bölgelerinde yapılan acil müdahale ve hasar tespiti faaliyetlerinden örnekler sundu. Ayrıca, müzelerde yaşanan dijital tehditlere karşı siber güvenlik çalışmaları, ICCROM ve UNESCO ile yürütülen iş birlikleri, ICORP’un “On the Road” belgesel projesi ve yapay zekâ destekli hasar tespiti sistemleri gibi güncel gelişmeleri de paylaştı.

Sunumunu, “felaket anında sıfır saniye müdahale” anlayışı ve esnek saha planlamasına dayalı çok katmanlı bir strateji önerisiyle tamamlayan Prof. Dr. Ünal, bu alanda geliştirilebilecek projelere dair ipuçları vererek katılımcılara ilham verdi.