HEDİYE EROĞLU

Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 2021 Yılı Kasım ayı Olağan Toplantı Döneminin III. Birleşimi, Kongre ve Sergi Sarayı’nda yapıldı. Yaklaşık 5 saat süren meclis toplantısında öne çıkan konu 2022 yılı bütçesi oldu.

Belediyenin 2022 bütçesi 3 milyar 660 milyon TL olarak kabul edilirken, 440 milyon TL’lik borçlanma maddesi Cumhur İttifakı’ndan tepki çekti. Muhalefet bütçeyi sosyal belediyeciliğin öne çıması üzerinden eleştirirken yönetim ‘yatırım bütçesi’ savunması geldi.

“MERSİN’DE UÇAĞIN BURNU HAVAYA DOĞRU GİDİYOR”

Önceki yılların bütçe performansı ve 2022’de yapılacak çalışmalarla ilgili kısa bir sunum izlettiren Başkan Seçer, daha sonra açıklamalarda bulundu.

Seçer, “Yeni yıl için öngördüğümüz proje sayımız 162 ve yatırım bütçesinin toplam bütçeye oranını da yüzde 41’e çıkarmayı planlıyoruz. Performans programında yer alan faaliyetlerin maliyetinin bütçeye oranını bu yıl yüzde 79’a, gelecek yıl yüzde 82’e çıkmasını öngörüyoruz. Bu şu demek; uçağın burnu havaya doğru gidiyor. Artık yatırımcı bir belediye haline dönüşüyoruz. 2021’de toplamda 30 büyükşehir belediyesi içinde yatırımlarımızın gelir ve gidere oranı üzerinden yapılan değerlendirmede İstanbul ve Mersin Büyükşehir 5’inciliği paylaşıyor. Yatırımlarımız 30 büyükşehir içinde öyle iyi ki, belediyemiz yatırımcı belediye hüviyetinde. Mersin, 30 büyükşehir içinde 5’inci sırada.

2021’DE YATIRIM ORANI ARTIŞI YÜZDE 125

2019’da 350 milyon TL yatırım gideri varken, 2020’de bu rakam 400 milyon TL’ye, 2021 yılı Ekim ayı sonu itibariyle ise 907 milyon TL’ye çıkıyor. Artış bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 125 oranında. 2022 gider bütçemiz 3 milyar 660 milyon TL olup bunun bir milyar 558 milyon TL’si yatırım bütçesi. Yatırımlar bütçede aslan payını alıyor.

GELİRLERDE ASLAN PAYI İDAREDEN GELEN PAY

Gelir bütçemize bakalım. Vergi gelirleri 71 milyon 70 bin TL, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 257 milyon 820 bin TL, alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler 11 milyon 650 bin TL, diğer gelirler yani merkeze idare payları 2 milyar 738 milyon 460 bin TL, sermaye gelirleri 141 milyon TL.

Toplamda gelir bütçesi 3 milyar 220 milyon TL. Borçlanma bütçesi ise 440 milyon TL. toplam bütçe 3 milyar 660 milyon TL. Denk bütçe olsun diye finansman, borçlanmayı koyuyor ve gider bütçemiz ile denk hale getiriyoruz. Cari transferler 107 milyon 442 bin TL.

GİDER BÜTÇESİNDE ASLAN PAYI PERSONEL

Gider bütçemizde ne var? Personel giderleri 309 milyon 436 bin TL. SGK devlet prim ödemeleri 50 milyon 750 bin TL. Mal ve hizmet alım giderleri bir milyar 791 milyon 205 bin TL. Faiz giderleri, borç almadık diyoruz hala faiz ödüyoruz, 135 milyon TL. Bizim aldığımız borç kadar faiz sadece bu yıl ödeyeceğiz. Bu yıl ödedik 175 milyon TL. Geçen yıl 202 milyon TL ödedik. Devlette kurumları batırmaksa vay bu ülkenin haline” ifadelerini kullandı.

“YEREL EKONOMİYİ GÜÇLENDİRECEK ATILIMLARDA BULUNMALIYIZ”

MHP Grup Başkan vekili Mahmut Tat da, Büyükşehir Belediyesinin önümüzdeki süreçte şehir yaşantısına, ekonomisine yönelik yatırımlar planlamış olmasını görmeyi istediğini ancak göremediğini söyledi. “Burası Mersin Büyükşehir Belediyesi. Böyle bir kentte yerel yönetim olarak yerel ekonomiyi de güçlendirecek atılımlarda bulunmalıyız” diyen Tat, “Bölgede ciddi şekilde yapılan tarıma öncülük yapabiliriz. Tarıma dayalı sanayide halkımızı teşvik edebiliriz. Bu konuda yatırımları yapacak Büyükşehir olarak meyve suyu fabrikalarından tutun da ihtiyaca istinaden burada üretimi yapılabilecek gerek hayvansal kanatlı gibi tarıma dayalı sanayiye öncülük yapabiliriz. Kendi ekonomisini tamamen genel yönetime bağlı olarak seyredecek bir belediye olmadığımızı tüm arkadaşlarımızın hatırlaması gerekir. Bunun için iş alemi ile birlikte neler yapılabileceğine dair küçük çalıştaylar yapılabilir.

“KENTİN EN ÖNEMLİ SORUNU ULAŞIM”

Diğer bir konu Mersin’in en büyük sorunlarından bir tanesi ulaşım. Bir kentte ulaşım sürekliliğini yapamıyor, kaldırımlarda insanları kesintisiz yürütemiyor trafik akışındaki araçları kesintisiz trafik seyrini devam ettiremiyorsak o kentte modernlikten söz etmek mümkün değildir. Trafiği akıcı hale getirebilmek için katlı kavşaklar yapılıyor. Burası Mersin Büyükşehir Belediyesi, bizim 12 ayda 1-2 tane yapacak kadar mı gücümüz var?

3. Çevre Yolunun üniversitenin orada tıkanmış olduğu noktadan devamı gelecekti, onun bir an önce açılması sağlanmalı.

Okan Merzeci Bulvarında planlama bitti, örtü bedeli dışında kamulaştırma olmayacağı için batıya doğru Çeşmeli otoban bağlantısına kadar gidecek önünde hiçbir engel kalmadı

“GİŞELER TAŞINMALI, OTOBAN ÇEVREYOLU GİBİ KULLANILMALI”

Ayrıca geçen yıl da özellikle vurguladım; Mersin’in kuzeyinden geçen otobanın il sınırımız dahiline gişelerin taşınarak bazı noktaların da giriş-çıkışlar yapılarak, çevre yolunu şehir içi ulaşıma katkı sağlayacak şekilde kullanmak gerek. Ayrıca OSB bağlantısı Eshabı Keyf’in güneyinden yapılacaktı ama olduğu gibi bırakıldı. Bunu bizlerin takip etmesi mümkün değil. Burada öncülük Büyükşehir Belediyesine düşmekte. Her konuda olduğu gibi şehrin sahibi Büyükşehir Belediye Başkanı olarak bu iyin başını çekerek, otoban bağlantılarının çoğaltılarak, otobandan da şehir için trafiği gibi faydalanmayı gerçekleştirmemiz gerekiyor” dedi.

“10 LİRALIK BÜTÇENİN 40 LİRASINI YATIRIMA DÖNÜŞTÜRÜYORUZ”

Vahap Seçer ise, 30 büyükşehir içinde öz geliri en düşük belediyeler arasında olduklarını söyleyerek, “Sondan 10’uncuyuz ama öz gelirlerimizi her geçen arttırıyoruz. Bize yardımcı olacağınızı söylüyorsunuz, teşekkür ediyoruz. Ama bunu uygulamalarda görmekte zorlanıyoruz. Benim 3 milyar 665 milyon TL bütçemle siz benden 300 milyon TL’lik projeler istiyorsunuz. Siz bana destek olun ben Mersin’e yatırım yağdırırım, öyle ufak tefek projelerle de övünmeyiz. Şurada dönüşüm yapıyorum, oradan kamyon alıyorum gibi küçük hediyelere de kanmam. Beni kimse kandıramaz.

“YÖNÜMÜZÜ MERSİN BÜYÜKŞEHİR’E DEĞİL ANKARA’YA DÖNELİM”

Fırat’ın kıyısındaki koyunun sağlığını benden sormaya başlıyorsunuz. Organize sanayi bölgesi (OSB) otoyol bağlantı yolu benim görevim mi? Dikkatinizi bizim ve Cumhur İttifakı’nın vekilleri, Mersin Büyükşehir’e değil yönümüzü Ankara’ya dönelim. Orayı harekete geçiremezsek, ağzımıza bir parmak bal çalarlar onlarla oyalanırız.

‘Otobandan şehir içi yol gibi faydalanalım’ deniliyor. Karayollarının alacağı kararlar bunlar. Gişeler kaldırılır bağlantı yolları açılır. Adana’da bu sağlanmış vaziyette. Tabiî ki biz belediye başkanı olarak bu konular akaktı sunalım ama bunlar merkezi hükümetin görevleri” diye konuştu.

“BÜTÇEDE, SOSYAL PROJELER ÖNCELİKLİ”

AKP’liler iktidarın Mersin’e yatırım yapılmadığı eleştirilerine tepki gösterirken, CHP’liler Büyükşehir’in projelerini övüp, iktidarı hedef aldı.

AKP’li Mevlic Üyesi Mevlüt Ok, bütçeyi incelediğinde çoğunlukla sosyal projeler gördüğünü söyleyerek, “Bu yanlış bir şey mi, hayır yapılması gereken bir şey. İnsana dokunmak lazım. Ama soysal projeler Mersin Büyükşehir Belediyesinin birinci önceliği değil. Büyükşehir’in birinci önceliği başta imar, yol, park, kaldırımdır. Vatandaş seçim zamanı ‘bana tavuk vermedin’ diye size hesap sormaz ama ‘benim yolumu neden yapmadın’ diye size hesap sorar. Sosyal hizmet yapan kurumlar var. Siyasi olarak bu yaptığınız çok doğru, bunun karşılığını siyasi olarak alırsınız. Ama belediyecilik açısından öncelik bakımından doğru değil.

“BOZYAZI İLE İLGİLİ BİR ŞEY GÖREMEDİK”

Yeni döneme dair Bozyazı ile ilgili çok ciddi bir şey göremedik. Biz küçük ve merkeze uzak bir ülkeyiz. Gözden ırak olan gönülden ırak olmasın diye temennide bulunmuştum ama görüyorum ki bu temennimiz yerini bulmamış.

Ülkedeki pahalılığı, fiyatların artmasını konuşuyoruz. Mersin Büyükşehiri etkileyecek mi tabiî ki etkileyecek. Ama bu doğru ise Türkiye ekonomisini konuşurken, dünya ekonomisini neden konuşmuyorsunuz? Dünya da fiyatlar artıyor. Ekonomi dolar mı? Biraz doğrucu olalım” diye konuştu.

“BÜYÜKŞEHİRİN İCRAATLARINA, YANIT OLARAK HÜKÜMET İCRAATLARI GELİYOR”

CHP’li Meclis Üyesi Ali Dinsever de, 2022 yılı için idare bütçesine meclisin katkı sunmasını beklediğini ancak tartışmanın yine başka bir yere doğru çekildiğini söyleyerek, “Ama Mersin Büyükşehir Belediyesi gurur duymalı, icraatlarını anlatırken karşı argüman olarak hükümet icraatları geliyor. Kıyaslama açısından bu gurur verici. Aslında gizli bir itiraf bu. Bizim burada yapacağımız icraatlar bizi iktidara getirecek. Bunun ayak sesleri duyuluyor.

“KENTİN DEĞERLERİNİ YAĞMALATMAK ŞEKLİNDE BİR ANLAYIŞ VARSA, BU YATIRIMCIYI İSTEMİYORUZ”

Yatırımcı konusunda eleştiriler geldi, havalimanında karşılama söylemleri hatırlatıldı. Yatırımcı çekmeyi bir grup ağababalara kenti yağmalatmayı anlıyorsanız, toplumcu belediyecilikte bu yoktur. Biz toplumcu belediyecilikte bu ülkeyi 5’li çetelere peşkeş çekmeyi yapmayacağız. Talancı bir yatırımcı bu kentte istemiyoruz.

Para babalarına kentin değerlerini yağmalatmak şeklinde bir anlayış varsa, bu yatırımcıyı istemiyoruz. Gelmesin, kabul etmiyoruz. Dolayısıyla bu toplumcu belediyecilik anlayışı, inşallah genel iktidarda da haktan, hukuktan, ezilenden yana bir iktidarı getirecektir” dedi.

GÜLTAK’TAN CHP’YE; “TALİMATLA KONUŞUYORSUNUZ” ELEŞTİRİSİ

Akdeniz Belediye Başkanı M. Mustafa Gültak ise 1994 ve 2001 krizlerini yaşamış bir esnaf olduğunu söyleyerek, “Cumhurbaşkanımızın ekonomiyi düzelteceğini ve vatandaşlarımızın yanında olacağından hiçbir şüphemiz yok.

Öte yandan bize hep diyorsunuz ya ‘talimat alıyorsunuz’ diye. Özellikle partinizin tüm belediye başkanları aynı konuyu konuşuyor demek ki bir yerden bir talimat gelmiş. ‘Bu mecliste bunlar konuşulacak’ diye” dedi.

“BORÇLANMAYI İLERİDE OYNAMAK İÇİN GETİRİYORSUNUZ”

Daha sonra Başkan Gültak, son 20 yılda Akdeniz’i hangi partilerin yönettiğinin belli olduğunu söyleyerek; “Biz geldiğimizde 190 milyon TL kayyum öncesine ait borç vardı. Biz bu borçları bilerek, gönüllü aday olduk. Borçlanma yetkisini bana da vermiyorlar, sıkıntı yaratıyor muyum? Bütçe oranında borçlanma koyalım dedim kabul etmediler, ‘denk bütçe yap, ileride buna izin vermeyeceğimiz için şimdiden önünü kesiyoruz’ dediler. Finansman borçlanmasını ileride bunu oynamak için getiriyorsunuz, çok da paraya ihtiyaç olduğunu zannetmiyorum. Dolayısıyla denk bütçe yapabilirsiniz. 265 milyon TL finansman borçlanması istemeyebilirsiniz. Bunu da vatandaşlara istediğiniz gibi anlatabilirsiniz.

Vizyon projesi dediniz. Ana aktarma konteyner limanını, ulaştırma bakanını burada ‘Mersin’e yapacağız’ diye deklare etti. Diyelim ki Hz. Musa’nın asasını ele geçirdik, limanı yaptık. Peki bu limanın arka sahaları ne olacak? Dolayısıyla bu vizyon proje işinde gelin şunu yapalım; bu limanın bir an önce kentsel dönüşüm ve yerinde dönüşüm ile lojistik. Sanayi, artçı alanlarını hazırlayalım” diye konuştu.

BÜYÜKŞEHİR’E KARADUVAR VE ÇAMLIBEL ELEŞTİRİSİ

Gültak ayrıca, Çamlıbel’i, Karaduvar’ı yapmak istediklerini ancak Büyükşehir’den ‘hayır’ cevabı aldıklarını anımsatarak, “Yani siz de bize ‘hayır’ diyorsunuz. Bunun resmi belgeleri de var elimde çünkü cadde olduğu için sizden yetki almamız gerekiyor. Demek ki sizde hayır diyebiliyorsunuz. Israrla Çamlıbel ve Karaduvar projelerinin hayata geçirilmesi gerektiğini inanıyorum” dedi.

SEÇER ISRAR ETTİ UYAN TARSUS’TAKİ ÇALIŞMALARI ANLATTI

CHP’li Meclis Üyesi Ali Uyan, AKP’lilere yanıt vermek isterken araya giren Seçer, “Tarsus’ta güzel hizmetlerimiz var, biraz onlardan bahsedelim” diyerek bu yönde değerlendirme yapmasını istedi.

Bunun üzerine Uyan konuşmasını sonlandırdı. Seçer ısrar ederek, “Tarsus’taki hizmetleri anlat, oradaki çalışmalar nasıl gidiyor? Yaptığımız çalışmalar memnuniyet yarattı mı?” dedi. Uyan da, “Benim anlatacaklarım 116 dakikaya sığmaz, elbette ki anlatacak hizmetler var” yanıtı verdi. 

Seçer’in ısrarı üzerine Ali Uyan, Tarsus’taki çalışmaları anlattı.

“KİMSE MİLLETVEKİLİ OLMAK İSTEMİYOR MU?”

AKP’li Meclis Üyesi Mevlüt Ekmekçi ise “Meclis amacının dışında hizmet etmeye başladı. Yerel siyaseti bıraktık, genele başladık. Mecliste Mersinle alakalı nasıl hizmet ederi bıraktık, hükümet bunu yapmış, o olmuş, bu olmamış… Siz milletvekili misiniz? Oradaki milletvekilleri ne işe yarıyor o zaman?” dedi.

Seçer’in “İnşallah sizde milletvekili olursunuz” demesi üzerine, Ekmekçi, “İnşallah, hepimiz olalım” dedi. Bunun üzerine mecliste gülüşmeler olurken, Mevlüt Ekmekçi, “Allah aşkına hiç kimse istemiyor mu burada?” diyerek tepki gösterdi. 

SEÇER UZUN KONUŞMALARA KIZDI ARA VERDİ

Başkan Seçer, görüşmeleri sınırlamak için görüş aldığını belirterek, serbest bırakma yönünde kara çıktığını anımsatarak, tekrar konuşmaları 3-5 dakika ile sınırlamayıp, sınırlamamayı sordu.

CHP’li Meclis Üyesi Salahattin Arslan da, meclisin gündeminin yerel olması gerektiğini söyleyip, genel politikaya ilişkin eleştiriler yaptı.

Bunun üzerine Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer toplantıya ara verdi.

Aranın ardından başlayan mecliste Seçer, konuşmaların belli bir sürede sınırlı tutulmasını istedi.

Toplantıda söz alan CHP’liler belediyelerin eğitime sunduğu katkılara dair konuşmalar yaparken, AKP’liler hizmetlere Cumhur İttifakı’nın da katkısı olmasının söylenmemesini eleştirdi.

Daha sonra söz alan Seçer, kendisine yönelik eleştirilere yanıt vererek, iktidara yüklendi.

BÜTÇE NEREYE HARCANDI?

MHP’li Meclis Üyesi Mehmet Topkara, 2021 bütçesinin nerelere harcandığının değerlendirilmesi gerekirken bunun yapılmadığını söyleyerek, “Öz sermaye gelirlerimizin çok da artmadığını görüyorum. 2021, 2022 bütçesine baktığımızda 975 milyon TL’lik bir artış  görüyoruz. Yani bu yıl ki bütçe yüzde 36 artmış. Yani ekonomik sıkıntıya, pandemiye rağmen yüzde 36-37 diliminde bir artışla 2 milyar 738 milyon TL’nin yani bütçenin büyük bir kısmının genel idareden karşılandığını görüyoruz. Ayrıca 440 milyon TL’lik borçlanma görüyoruz. Bütçede Metro ile ilgili pek bir şey göremedik” dedi.

MHP’li Meclis üyesi Fahrettin Kılınç da, sürecin bu kadar hoyratça kullanılmasının temel sebeplerinden birinin Seçer’in verdiği uzun cevaplar olduğunu söyleyerek, Plan Bütçe Komisyonu’nun bütçe çalışmaları ile ilgili bilgiler verdi.